Tüp bebek tedavisi kendiliğinden gebe kalınmasına engel bir durumun varlığında veya yapılan takip ve basit tedavilere rağmen (aşılama benzeri) gebelik elde edilemediği durumlarda tercih edilen bir yardımla üreme tekniğidir.
Tüp bebek tedavisinde kadından alınan yumurta erkekten alınan sperm ile laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenme sağlanır. Oluşan embriyo (bebek hücresi) anne adayının rahmine ultrason yardımıyla özel kateterler vasıtası ile yerleştirilir.
Kadın ve erkeğin değerlendirilmesi bu konuda deneyimli bir uzman tarafından yapılmalıdır. Ayrıntılı olarak öykünüz alındıktan sonra hormon testlerinin değerlendirilmesi (AMH, TSH, Prolaktin gibi), jinekolojik muayene ve ultrason kontrolü, tüplerin değerlendirebilmesi için ilaçlı rahim filmi; spermiogram ve bazı kan testleri genellikle ilk değerlendirme için yeterlidir.
Değerlendirme sonucu eğer tedavi öncesi düzeltilmesi gereken bir problem varsa bunların çözülmesi ve ön hazırlık döneminde bazı vitaminlerin başlanması uygundur.
Muayene bulgularınız ve daha önceki tedavileriniz göz önünde bulundurularak size en uygun olan tedavi protokolü belirlenir. Tedavide uzun protokol denilen yaklaşık 3 hafta süren protokoller veya kısa protokol dediğimiz adet döneminde başlanılan ve genellikle 2 haftadan kısa süren (ortalama 11-13 gün) protokoller tercih edilebilir.
Tedaviye başlarken ve tedavi boyunca belli aralıklarla ultrason ve kan tahlili yapılması gerekecektir (kısa protokoller için genellikle 11-13 günlük süreçte 3-4 kez ultrason ve 2-3 kez kan tetkiki gerekmektedir).
Yumurta geliştirici ilaçlar göbek çevresine yapılan iğneler olup temelde vücudunuzda bulunan yumurta büyütücü hormonların benzeridir. Yumurta geliştirici iğnelerin dozu doktorumuz tarafından yumurta rezerviniz, yaşınız, kilonuz ve varsa daha önceki tedavilere yumurtalıklarınızın verdiği cevaplar göz önüne alınarak belirlenir.
Göbekten yapılan iğnelerle yeterli yumurta büyüklüğü ve sayısına ulaşıldıktan sonra çatlatma iğnesi olarak adlandırılan ama asıl görevi yumurtaların olgunlaştırılması olan iğnelerin zamanlaması yapılır. Piyasada farklı isimlerle satılan çatlatma iğneleri olmakla beraber içerik olarak temelde iki farklı çeşidi vardır (rec-hCG içerenler/ GnRH analog içerenler). Bu çatlatma iğnelerinin hangisinin ne kadarlık dozda kullanılacağını doktorunuz belirleyecektir. Çatlatma iğnesi uygulandıktan ortalama 35 saat sonra yumurta toplama işlemi (Oocyte Pick Up; OPU) gerçekleştirilir.
Yumurta toplama işlemi sedasyon anestezisi dediğimiz damardan uygulanan anestetik ilaçlar yardımıyla ağrısız ve 10-15 dakika gibi oldukça kısa süre gerektiren bir işlemdir. Anestezi uygulanan her tıbbi uygulamada olduğu gibi işlem öncesi 6 saat süre ile aç olunması ve herhangi bir şey yiyip içilmemesi gerekir.
Yumurta toplama işlemi günü eşinizden sperm örneği alınacak ve dölleme işlemi öncesi hazırlanarak en kaliteli olanları yoğunlaştırılacaktır. İşlemde taze ve hareketliliği yüksek sperm kullanılabilmesi için eşinizin işlemden önce 2 gün süreli cinsel perhiz yapması önerilir.
Yumurta toplandığı gün tedavinize yeni ilaçlar (progesteron vb)eklenecektir.
Yumurtaların spermle döllenmesi işlemi laboratuvarda embriyologlarımız tarafından yapılır. Döllenmenin gerçekleşebilmesi için çeşitli teknik yöntemler mevcuttur. Bunlardan bir tanesi klasik IVF bir tanesi ise mikroenjeksiyon (ICSI) işlemidir.
Bu yöntemde toplanan yumurtalar özel kültür kaplarına konularak her bir yumurtanın etrafına yeterli sayıda sperm konulur ve spermin yumurtayı döllemesi beklenir. Döllenmenin olup olmadığı 16-18 saat sonra mikroskop ile değerlendirilir.
Bu yöntemde yumurtalar ayıklandıktan sonra mikroskop altında her bir yumurtanın içine embriyologlarımız tarafından özel yöntemler ile seçilen 1 adet sperm özel iğnelerle enjekte edilerek spermin yumurtanın içine girdiğinden emin olunur.
Günümüzde daha çok tercih edilen yöntem ICSI yöntemidir. Döllenmenin olup olmadığı 16-18 saat sonra mikroskop ile değerlendirilir.
Dölleme işleminden 16-18 saat sonra döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediği embriyologlarımız tarafından kontrol edildikten sonra embriyolar kendileri için ayrılan inkubatörlerde takip edilir.
Embriyo transfer işleminin zamanlaması doktorunuz tarafından yapılacaktır. Rahim iç zarı ya da hormon değerlerinizin uygun olmadığı durumlarda transfer işlemi bir sonraki aya ertelenerek embriyolarınızın dondurulması gerekebilir.
Embriyo transfer işlemi yumurtanın toplandığı ay yapılacaksa transfer işlemi toplamadan sonraki 3.-4. veya 5. günde yapılır. Embriyo transfer günü doktorumuz ve embriyologlarımız tarafından embriyo sayısı, kalitesi ve varsa önceki tedavi sonuçlarınız göz önüne alınarak belirlenecektir.
Transfer sonrası geride kalan iyi kalitede embriyolarınız olduğu takdirde, bu embriyoları dondurarak saklatabilirsiniz.
Transfer işlemi ağrısız bir işlem olup vaginal muayene olabilen hastalarda herhangi bir anestezi uygulaması gerektirmez. işlem öncesi su içerek idrara sıkışık olmanız istenir, bu şekilde ultrasonda transfer kateteri ve embriyonun bırakıldığı yer net olarak izlenebilir. Transfer işlemi sonrası odaya alınarak yaklaşık 1 saat dinlenmeniz sağlanır. Transfer sonrası kullanılacak ilaçlar ve dikkat edilecek hususlar da anlatıldıktan sonra taburcu olabilirsiniz.
Transferden ortalama 9-11 gün sonra kandan bakılacak beta hcg testi ile tedavi neticesini öğrenebilirsiniz. Sonucunuzu mutlaka merkezimizle paylaşmanız sonraki takip süreçleriniz için büyük önem arz etmektedir.