Redüksiyon kelime anlamı azaltma olup fetal redüksiyon çoğul gebelik durumunda rahim içindeki bebek sayısının azaltılması anlamına gelir.
İki veya daha fazla bebeğin olduğu gebelikler çoğul gebelik olarak adlandırılır. İnsan rahmi fizyolojik olarak 1 veya 2 bebek taşımaya uygundur (bazı doğumsal rahim anomalilerinde iki bebek taşıması da mümkün olamamaktadır). Taşımak kelimesi ile kastettiğimiz ‘zamanında (miad) doğuma’ elverişli olmaktır. Normal gebelik 40 hafta olup 37 hafta ve üzerindeki doğumlar zamanında doğum olarak adlandırılır.
37 haftanın altındaki doğumlar erken doğum (prematür doğum) iken 32 hafta altındaki doğumlar aşırı erken doğum olarak adlandırılır.
Anne rahmindeki bebek sayısı arttıkça erken doğum riski bebek sayısıyla orantılı olarak artmaktadır.
Tüp bebek tedavilerinin artmasına bağlı olarak çoğul gebelik oranları da artmaktadır. Üçüz veya üstü çoğul gebeliklerde gerek anne adayının sağlığı gerekse prematür doğuma bağlı bebeklerde görülebilecek sağlık sorunlarının önlenebilmesi için fetal redüksiyon seçeneği aileye sunulup gerekli bilgilendirmeler yapılmaktadır.
Çoğul gebeliklerde anne adayında tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kansızlık ya da aşırı kanama riski artarken erken doğan bebeklerde de prematüriteye bağlı olarak yenidoğan yoğun bakım ihtiyacı, kalıcı olabilen beyin-göz-kalp-akciğer-barsak hastalıkları ile sarılık, ciddi infeksiyon (sepsis) riski artış göstermektedir.
Gebeliğin erken döneminde yapılacak olan redüksiyon işleminin geride kalan bebek ya da bebeklere zarar verme olasılığı daha düşük olduğundan işlem için 11-14. gebelik haftası (özellikle 11-12 hafta) tercih edilir. Ultrason eşliğinde ince bir iğne yardımıyla hedeflenen fetüs ya da fetüslerin kalbine ilaç (potasyumklorür) enjekte edilir. Ultrasonda kalp atışının durduğu gözlemlenir.
Hangi bebeğin kalbinin durdurulacağına karar verilirken belli kriterler göz önünde bulundurulur (plasenta sayısı, bebeğin yerleşim yeri, fetal gelişim hızı, kolay ulaşılabilirlik, bebeğin ense kalınlığı gibi..)
İşlem sonrası vücut ölmüş olan bebeği eriterek ortadan kaldırır; ayrıca rahim dışına vb atılmaz. Kalan bebeklerde etkilenme oranı oldukça düşük olup bir problem yaşanacaksa genellikle işlemden sonraki iki hafta içinde görülür.